Không có một mốc chính xác để ghi lại lịch sử ra đời của bún chả, cũng chưa biết món ăn này được sáng tạo bởi ai. Chỉ biết rất lâu rồi, từ thế hệ này sang thế hệ khác của người Hà Nội vẫn quen thuộc với bún chả và coi đây là một món ăn không thể thiếu trong đời sống ẩm thực thường ngày. Bún chả bao gồm 3 phần chính là nước chấm, chả nướng và bún. Nước chấm bún chả được pha đầy đủ chua, cay, mặn, ngọt với mắm, giấm, đường, tỏi, ớt cùng lượng phù hợp tùy vào người pha chế, trong bát nước chấm luôn có thêm nộm gồm đu đủ xanh, cà rốt hay nhiều nơi có cả giá đỗ.
Chả nướng có 2 loại là chả miếng và chả viên, thường thì chả miếng sẽ được làm từ thịt ba chỉ để thịt có độ mềm và ngọt nhất định, chả viên được nặn thành khối tròn bằng khoảng ¼ lòng bàn tay, tẩm ướp và nướng dưới bếp than củi đỏ hồng.
Người Hà Nội thường ăn bún chả vào bữa trưa. Việc ngồi trên những bộ bàn ghế nhựa ngoài vỉa hè, xì xụp đĩa bún trắng tinh, mềm mịn bên tô mắm nóng ấm đỏ vàng dường như đã trở nên quá quen thuộc.
Khách ăn bún chả gần như có đủ, từ già, trẻ, trai, gái, dù là dân công sở sơ mi quần Âu lịch lãm đến chị lao công mồ hôi ướt áo cũng đều ngồi thưởng thức món ăn này một cách ngon lành. Hương vị đậm đà của thịt nướng được tẩm ướp cẩn thận, ăn kèm với bún cùng nhiều loại rau sống tươi mát và nước chấm chua ngọt, thơm ngon.
Bún chả muốn ăn ngon thì cũng cần ăn đúng cách. Người thủ đô thường bảo rằng, ăn bún chả đúng điệu là phải ăn kèm nhiều loại rau xanh như xà lách, rau thơm, tía tô… Gắp một đũa bún rồi nhúng vào bát nước chấm đầy ắp thịt nướng, thêm cả rau sống rồi thưởng thức hương vị hài hòa lan tỏa đầy thú vị.
Hiện nay, đã có thêm nhiều biến tấu cho bún chả tại Hà Nội và một số cửa hàng đã ít nhiều tạo nên phong cách khi thay đổi phương thức chế biến, thời gian thưởng thức như bún chả bọc lá chuối, bún chả kẹp que, bún chả ăn sáng, bún chả dấm sấu dấm me v.v.
Năm 2016, bữa tối của Tổng thống Mỹ Barack Obama và đầu bếp Anthony Bourdain ở Hà Nội đã tạo ra một “hiệu ứng phi thường”, hai tâm hồn ấy gặp nhau bên món… bún chả. Hình ảnh người đàn ông quyền lực bậc nhất thế giới ngồi ghế nhựa, ăn bún chả, uống bia lạnh với chiếc sơ mi trắng đơn giản mà lịch lãm tại Việt Nam đã trở thành một trong những điểm nhấn gây được ấn tượng mạnh nhất trong lòng quần chúng suốt thời gian dài sau đó. Cho đến hàng tuần sau, các tờ báo trong nước và quốc tế vẫn bàn luận về bữa ăn cũng như món bún chả bình dân nhưng có hương vị tuyệt vời ấy.
Một vài quán bún chả nổi tiếng ở Hà Nội
Bún chả ngõ 74 Hàng Quạt: Quán bún chả nhỏ nằm sâu trong ngõ nhỏ không biển hiệu, nhưng vẫn đông khách đến lúc trưa. Quán mở từ 10h đến 14h, tầm trưa thì kín khách và phải đợi khá lâu mới tới lượt. Gía 30.000/ phần
Bún chả Tuyết 34 Hàng Than: Bún chả Hàng Than thu hút thực khách bởi một suất ăn vô cùng đầy đặn, nhiều thịt, nhiều bún; ngoài ra còn có chả lá lốt và nem rán. Gía 35.000/ phần
Bún chả 41 Cửa Đông:. Quán bún chả mở cửa từ 8h30 đến 21h, và thu hút rất nhiều thực khách. Một suất đầy đủ gồm chả nướng và chả lá lốt, rất đầy đặn nhiều thịt. Cả nem và chả đều to. Nước chấm hơi thiên ngọt. Vị trí quán dễ tìm, có chỗ để xe, phục vụ nhanh nhẹn. Gía 50.000/ phần đầy đủ
Bún chả Obama (bún chả Hương Liên) 24 Lê Văn Hưu: Quán bún chả gây sốt sau khi được Tổng thống Mỹ Obama dùng bữa cùng đầu bếp nổi tiếng Anthony Bourdain. Quán luôn trong tình trạng kín khách và suất combo Obama được gọi nhiều nhất, gồm bún chả và nem hải sản, một chiếc nem hải sản khá to do cuốn nhiều nhân. Gía dao động 30.000 - 50.000/ phần